ΣΤΟΥΣ ΩΜΟΥΣ ΓΙΓΑΝΤΩΝ STEPHEN HAWKING

«Αν είδα μακρύτερα, είναι επειδή στάθηκα στους ώμους γιγάντων»,
έγραφε το 1676 ο Ισαάκ Νεύτων σε μια επιστολή του προς τον
Ρόμπερτ Χουκ. Εύστοχο σχόλιο και συνάμα βαθιά συνειδητοποίηση:
η επιστήμη, και ουσιαστικά ολόκληρος ο πολιτισμός, είναι μια ατέρμονη
διαδικασία ιδεών.
Ό,τι χθες φαινόταν ακατανόητο και «μαγικό», σήμερα φαίνεται σαφές
και λογικό, όμως -όπως μας αποκαλύπτει αυτό το σημαντικό βιβλίο-
η ιστορική διαδρομή της νεότερης επιστήμης δεν ήταν καθόλου ομαλή.
Μέσα από αυτή την πολύτιμη έκδοση, ο φυσικός-φαινόμενο Stephen
Hawking καταφέρνει έναν μοναδικό συνδυασμό: υφαίνει περίτεχνα τον
ιστορικό καμβά της επιστήμης και της εξελισσόμενης αντίληψής μας
για το Σύμπαν, κοσμώντας τον με τα χειρόγραφα διαμάντια των
επαναστατών της σκέψης.
Ο καθηγητής Hawking ταξιδεύει τον αναγνώστη στον κόσμο του
Κοπέρνικου, του Γαλιλαίου, του Κέπλερ, του Νεύτωνα και του Αϊνστάιν,
μέσα από συναισθηματικά φορτισμένες σκηνές που σημάδεψαν τη ζωή
του καθενός αλλά και την ίδια την επιστήμη. Και σα να μην φτάνει το
κλίμα της εποχής του κάθε «γίγαντα» ξεχωριστά, ο διακεκριμένος
φυσικός αυξάνει την ένταση και το μυστήριο παραθέτοντας τα αυθεντικά
χειρόγραφά τους. Διαβάζοντας τα Principia του Νεύτωνα, τις Αρμονίες
του Κόσμου του Κέπλερ, την Αρχή της Σχετικότητας του Αϊνστάιν, τους
Διαλόγους Σχετικά με Δύο Νέες Επιστήμες του Γαλιλαίου, το Περί των
Περιφορών των Ουρανίων Σφαιρών του Κοπέρνικου, ο αναγνώστης
εντυπωσιάζεται με τη σαφήνεια και την ευρυμάθεια των δημιουργών τους,
ενώ παράλληλα -από τα συναρπαστικά βιογραφικά κείμενα- διαπιστώνει
μέσα σε πόσο δύσκολες συνθήκες διατυπώθηκαν οι ιδέες τους. Διότι τι
άλλο εκτός από συγκίνηση μπορεί κάποιος να νιώσει καθώς βλέπει τον
Γαλιλαίο γονυπετή να απαγγέλει, με τρεμάμενα χείλη, τη χειρόγραφη
αποκήρυξη των ιδεών του μπροστά στην Ιερά Εξέταση, λίγο πριν ψιθυρίσει
«Και όμως κινείται...»
«Οι σύγχρονοι επιστήμονες», συμπληρώνει ο καθηγητής Hawking,
«αποκάλυψαν τους αντικειμενικούς και απρόσωπους νόμους που διέπουν
τη λειτουργία του Σύμπαντος, πλην όμως εξακολουθούν να αναζητούν μια
ολοκληρωμένη περιγραφή - στην οποία ο άνθρωπος φαίνεται να μην παίζει
κανένα ρόλο. Ίσως η αποτυχία αυτή είναι προσωρινή - η τελική ενοποιημένη
θεωρία θα προσδιορίσει με μοναδικό τρόπο την κατάσταση του σύμπαντος,
την ισχύ της βαρύτητας, τη μάζα και το φορτίο του ηλεκτρονίου. Ωστόσο,
ορισμένα γεγονότα (όπως το ότι βρισκόμαστε στον τρίτο βράχο από τον Ήλιο,
και όχι στον δεύτερο ή τον τέταρτο) μοιάζουν τυχαία και αυθαίρετα, και όχι
προβλέψεις μιας θεϊκής εξίσωσης.
Αισθάνομαι ότι το πολύπλοκο και (με απλούς νόμους) σοφά δομημένο
Σύμπαν, απαιτεί την επίκληση της Ανθρωπικής Αρχής, η οποία μας τοποθετεί
και πάλι στην κεντρική θέση του Σύμπαντος: μια θέση που δεν τολμούσαμε
να διεκδικήσουμε μετά την εποχή του Κοπέρνικου.»
Ο καθηγητής Stephen Hawking γεννήθηκε στην Οξφόρδη, στις 8 Ιανουαρίου
1942, (300 χρόνια μετά το θάνατο του Γαλιλαίου). Είναι Λουκασιανός
Καθηγητής Μαθηματικών στο Τμήμα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και
Θεωρητικής Φυσικής του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, στην έδρα που
κατέλαβε ο Νεύτων το 1663. Έγινε γνωστός κυρίως από το έργο του σχετικά
με τους θεμελιώδεις νόμους που διέπουν το Σύμπαν.
Μαζί με τον Ρότζερ Πένροουζ, κατέδειξε πως από τη Γενική Θεωρία της
Σχετικότητας του Αϊνστάιν προκύπτει ότι ο χώρος και ο χρόνος έχουν μια
αρχή στη Μεγάλη Έκρηξη και ένα τέλος στις μαύρες τρύπες. Τα ευρήματα
αυτά υπέδειξαν την ανάγκη για ενοποίηση της Γενικής Σχετικότητας με την
Κβαντική Θεωρία, την άλλη μεγάλη επιστημονική ανακάλυψη του δεύτερου
μισού του 20ού αιώνα. Αυτή η δυνητική ενοποίηση έδειξε πως οι μαύρες
τρύπες δεν θα πρέπει να είναι «εντελώς» μαύρες, αλλά να εκπέμπουν
ακτινοβολία και τελικώς να εξαφανίζονται.
Έχει ανακηρυχθεί δώδεκα φορές επίτιμος διδάκτωρ και έχει τιμηθεί με
πολλά βραβεία, μετάλλια και διακρίσεις.

ΛΕΥΚΩΜΑ - ΣΚΛΗΡΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ - ΚΑΛΥΜΜΑ