ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ FRANCO ALESSIO

Μετά τον Μεσαίωνα, σημαντικοί σταθμοί οριοθετούν ανεξίτηλα την εξέλιξη της νεότερης
φιλοσοφίας, που καλύπτει μια περίοδο από τον 15ο έως τον 18ο αιώνα, μέχρι και τον
Καντ.

Πρώτος σταθμός υπήρξε η Αναγέννηση του 15ου αιώνα. Ο Νικόλαος Κουζάνους, και
ιδίως ο αναγεννησιακός ουμανισμός (Φλωρεντία, Μιλάνο, Φεράρα, Βενετία, Ρώμη), προσ-
φέρουν ιδέες με επίκεντρο τον άνθρωπο.
Ο ουμανισμός και η νεότερη εικόνα του κράτους (Μακιαβέλι, Μορ, Μποτέρο, Μποντέν)
διαμορφώνουν έναν τρόπο σκέψης που αμφισβητεί τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία
(Έρασμος, Λούθηρος, Καλβίνος, Μοντέν).

Μετά τον 15ο αιώνα, η φυσική φιλοσοφία επαναπροσδιορίζεται. Οι ιατροφιλοσο-φικές
τοποθετήσεις της Σχολής της Πάδουα, η ηλιοκεντρική θεωρία του Κοπέρνικου, η ύπαρξη
άλλων κόσμων (Μπρούνο) και οι πεποιθήσεις περί αστρονομίας (Καμπανέλα), άλλαξαν
το μοντέλο διανόησης.

Ακολουθούν, κατά τον 16ο και 17ο αιώνα, ραγδαίες επιστημονικές εξελίξεις. Η σκέψη
του Γαλιλέου και του Νεύτωνα παγιώνει τη νέα κοσμολογία· ο εμπειρισμός εισάγει την
ατομική θεωρία σε πολιτικά ζητήματα· ο ορθολογισμός κινείται σε διαφορετικά, αντι-
εμπειρικά μοτίβα.

Τον 17ο και 18ο αιώνα, η ιστορία της νεότερης φιλοσοφίας φωτίζεται από φιλοσοφικο-
γεωγραφικές παραμέτρους (βρετανικός διαφωτισμός, Λοκ, Άνταμ Σμιθ), ενώ ορίζεται
το περιεχόμενο του «Διαφωτισμού».
Ο γαλλικός διαφωτισμός δίνει έμφαση στην αισθησιαρχία (Μπελ, Ρουσό)· στον ιταλικό
διαφωτισμό ξεχωρίζουν οι Βίκο και Μπεκαρία· στον γερμανικό διαφωτισμό, αναδύεται
ένα φάσμα ιδεών που ξεκινά από τους Κρίστιαν Βολφ, Λέσινγκ, Χέρντερ και φτάνει στην
κορύφωση με τη σημαδιακή μορφή του Καντ.


Franco Alessio:
διαπρεπής ιστορικός και ένας από τους πιο αξιόλογους Ευρωπαίους στοχαστές.
Από το 1967 έως το 1972 δίδαξε Iστορία της Μεσαιωνικής Φιλοσοφίας στα Πανεπιστήμια
του Μιλάνου και του Κάλιαρι.
Από το 1972 έως το 1998 ήταν τακτικός καθηγητής στην Ιστορία της Μεσαιωνικής και
Νεότερης Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Παβίας.